تفاوت پایتون نسخه ۲ با نسخه ۳

پایتون ۲ و ۳ از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی کامپیوتر هستند که در حوزه‌های هوش مصنوعی، علوم داده و مهندسی نرم‌افزار کاربرد بسیاری دارند. خیلی از کسانی که قصد ورود به این حوزه‌ها یا یادگیری برنامه‌نویسی دارند، بین دوراهی پایتون ۳ یا پایتون ۲ گیر می‌کنند، چون هردوی آن‌ها بی‌نظیر و پرکاربرد هستند. در این مطلب از جونیورا، قصد داریم مقایسه انواع نسخه های پایتون را انجام دهیم و تفاوت اصلی این دو را با هم بررسی کنیم. شاید برخی از ویژگی‌های یکی از آن‌ها نسبت به دیگری برایتان جالب‌تر باشد؛ در هر صورت تصمیم نهایی با شماست. این مطلب را تا انتها بخوانید تا با تفاوت اصلی نسخه‌های پایتون آشنا شوید.

پایتون چیست؟

پایتون (Python) یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا (high-level) و تفسیری (interpreted) است که توسط Guido van Rossum در دهه ۱۹۸۰ توسعه یافته است. این زبان با تاکید بر خوانا بودن کد، سادگی و قابلیت توسعه، به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی تخصصی و گسترده بکار می‌رود.

ویژگی‌های مهم پایتون عبارتند از:

1. خوانایی کد: پایتون با داشتن ساختاری که کمک به خوانایی کد می‌کند، تسهیل در نگارش کد و تفسیر برنامه‌ها را فراهم می‌کند.
2. چندپارادایمی: پایتون پشتیبانی از برنامه‌نویسی شیءگرا، پروسه‌ای و تابعی را فراهم کرده و به برنامه‌نویس امکان انتخاب شیوه برنامه‌نویسی متناسب با ویژگی‌های پروژه را می‌دهد.
3. کتابخانه‌های بزرگ: پایتون دارای مجموعه کاملی از کتابخانه‌ها و ماژول‌ها است که برنامه‌نویسان می‌توانند از آنها برای انجام وظایف مختلف استفاده کنند. به عنوان مثال، کتابخانه‌های NumPy و Pandas برای کارهای علم داده، و کتابخانه‌های Django و Flask برای توسعه وب مناسب است.
4. قابل اجرا: برنامه‌های نوشته شده به زبان پایتون، قابل اجرا بر روی اکثر سیستم‌عامل‌ها هستند.
5. پشتیبانی جامعه: پایتون از یک جامعه فعال برخوردار است که به توسعه و پشتیبانی آن کمک می‌کنند. این جامعه به شکل گسترده در فروم‌ها، وب‌سایت‌ها و پروژه‌های متن‌باز فعالیت می‌کند.

حالا با دانستن این موارد، در جزئیات آن و مقایسه انواع نسخه های پایتون عمیق‌تر می‌شویم. شاید بهتر باشد قبل از ادامه مزیت های پایتون را بیشتر بشناسید.

چرا از پایتون ۲ استفاده کنیم؟

پایتون ۲ در سال ۲۰۰۰ منتشر شد و هنوز هم به‌صورت گسترده‌ای از آن استفاده می‌شود و برنامه‌های زیادی با این کد نوشته شده‌اند. خیلی از پروژه‌های بزرگ که کدهای قوی و گسترده‌ای دارند هم با این نسخه از پایتون نوشته شده‌اند.

یکی از دلایل اصلی محبوبیت پایتون ۲ این است که قابلیت سازگاری با نسخه‌های پیشین دارد. این یعنی اگر کدی در پایتون ۲ نوشته شده، در پایتون ۳ قابل اجراست، و همینطور برعکس! البته برخی از کدهایی که در یک نسخه نوشته می‌شود هم در نسخه دیگر قابل اجرا نیست که این به تنهایی مشکل ایجاد می‌کند.

یکی دیگر از دلایل محبوبیت پایتون ۲ بین برنامه‌نویس‌ها این است که این نسخه از خیلی از کتابخانه‌های مهم پشتیبانی می‌کند که هنوز امکان آن در پایتون ۳ وجود ندارد. البته خیلی از کتابخانه‌ها در پایتون ۳ وارد شده‌اند اما نبود برخی از آن‌ها ممکن است برنامه‌نویسان نوآور را ناامید کند.

چرا از پایتون ۳ استفاده کنیم؟

پایتون ۳ در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و از آن زمان به تدریج محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. بسیاری از پروژه‌های جدید اکنون از پایتون ۳ استفاده می‌کنند و کتابخانه‌های بیشتری نیز به طور مداوم به آن منتقل می‌شوند.

یکی از دلایل اصلی استفاده از پایتون ۳ این است که این نسخه، آینده تمام زبان‌های برنامه‌نویسی است. پایتون ۲ در نهایت از مدار خارج خواهد شد و تمام توسعه‌های جدید بر روی پایتون ۳ انجام خواهد شد. اگر شما به تازگی به یادگیری پایتون مشغول شدید، بهتر است با آخرین نسخه آن شروع کنید تا نیاز به انتقال کد خود در آینده نداشته باشید.

یک مزیت دیگر پایتون ۳ این است که برخلاف پایتون ۲ قابلیت پشتیبانی از نسخه‌های قدیمی‌تر را ندارد. این ممکن است به نظر اتفاق بدی باشد، اما این ویژگی برخی مزایا را ارائه می‌دهد. از آنجا که پایتون ۳ با پایتون ۲ سازگار نیست، نوشتن کدی که به طور خاص برای پایتون ۳ طراحی شده است، آسان‌تر است. این می‌تواند منجر به کدی تمیزتر و قابل نگهداری‌تر در طولانی‌مدت شود.

مقایسه انواع نسخه های پایتون : پایتون ۲ در مقابل پایتون ۳

حالا که برخی از دلایل مهم استفاده از پایتون ۲ یا ۳ را مورد بررسی قرار دادیم، بیایید به طور دقیق‌تر به تفاوت‌های اصلی بین این دو نسخه نگاهی بیندازیم.

ذخیره‌سازی رشته‌ها

یکی از تفاوت‌های مهم این است که پایتون ۳ برای همه رشته‌ها از یونیکد (Unicode) استفاده می‌کند در حالی که پایتون ۲ از کدگذاری ASCII استفاده می‌کند. این تفاوت ممکن است مشکلاتی ایجاد کند؛ مثل زمانی که کدی که برای یک نسخه نوشته شده است، روی نسخه دیگر اجرا نخواهد شد.

حاشیه‌نویسی

تفاوت دیگر این است که پایتون ۳ از حاشیه‌نویسی نوع پشتیبانی می‌کند. حاشیه‌نویسی یک راه برای مشخص کردن نوع یک متغیر هنگام اعلام آن است. این می‌تواند در فهم کد و قابل نگهداری بودن آن کمک بسیاری کند. پایتون ۲ از حاشیه‌نویسی نوع پشتیبانی نمی‌کند.

مدیریت استثناء

پایتون ۳ همچنین تغییراتی در مدیریت استثناء اعمال کرده است. در پایتون ۲، استثناء‌ها با بررسی نوع استثناء خاص گرفته می‌شوند. در پایتون ۳، استثناء‌ها با تطابق مقدار استثناء گرفته می‌شوند. این تغییر باعث می‌شود که مدیریت استثناء‌های غیرمنتظره در کد شما آسان‌تر شود.

دستور چاپ

پایتون ۳ برخی از ویژگی‌های قدیمی را که در پایتون ۲ منسوخ شده بودند، حذف کرد. یک مثال از این حذف، دستور چاپ (print) است. در پایتون ۲، می‌توانید از دستور چاپ بدون پرانتز استفاده کنید، اما در پایتون ۳، باید از پرانتز استفاده کنید.

سینتکس

پایتون ۳ همچنین تغییراتی در سینتکس زبان ایجاد کرده است. یک مثال از این تغییرات، دستور چاپ است (همانطور که تازه دیدیم). مثال‌های دیگر شامل توابع ‘range’ و ‘next’ هستند.

مثال چاپ

print "Hello, World!"

در پایتون ۲، این دستور رشته “Hello, World!” را به صفحه نمایش می‌دهد. در پایتون ۳، این دستور باعث ایجاد خطا می‌شود.

مثال تابع range:

range(10)

در پایتون ۲، این کد یک لیست از اعداد صحیح از ۰ تا ۹ ایجاد می‌کند. در پایتون ۳، این کد یک شماره‌گر از ۰ تا ۹ ایجاد می‌کند.

مثال تکرارگرها:

next(iterator)

در پایتون ۲، این کد مورد بعدی در شیء ‘iterator’ را بازمی‌گرداند. در پایتون ۳، این کد باعث ایجاد خطا می‌شود.

پایتون ۲ یا پایتون ۳؟ کدام بهتر است؟

تصمیم بین پایتون ۲ و پایتون ۳ بیشتر به نیازهای خاص پروژه و شرایط استفاده شما بستگی دارد. در ادامه، برخی از مهمترین عواملی که باید در نظر گرفته شوند آورده شده‌اند:

استفاده از پایتون ۲

1. ۱. پشتیبانی از پروژه‌های قدیمی: اگر پروژه‌هایی دارید که با پایتون ۲ نوشته شده‌اند و نیاز به حمایت و توسعه دارند، ادامه استفاده از پایتون ۲ ممکن است مناسب باشد.
2. ۲. سازگاری با برخی افزونه‌ها و کتابخانه‌ها: برخی از کتابخانه‌ها و افزونه‌ها هنوز ممکن است بر روی پایتون ۲ سازگار باشند.

استفاده از پایتون ۳

1. ۱. پشتیبانی طولانی‌مدت: پایتون ۲ به زودی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و پایتون ۳ به عنوان آینده زبان پایتون شناخته می‌شود. بنابراین، برای پروژه‌های جدید، استفاده از پایتون ۳ توصیه می‌شود.
2. ویژگی‌ها و بهبودهای به‌روز: پایتون ۳ دارای بهبودهای متعددی نسبت به پایتون ۲ است، از جمله حاشیه‌نویسی نوع، استفاده از Unicode برای رشته‌ها، و بهبود در مدیریت استثناء.
3. پشتیبانی از تنوع زبانی: با استفاده از Unicode برای رشته‌ها، پایتون ۳ بهترین پشتیبانی را برای تنوع زبانی ارائه می‌دهد.

توصیه نهایی

بر اساس مهمترین عوامل موجود، اگر یک پروژه جدید راه‌اندازی می‌کنید و نیاز به استفاده از آخرین ویژگی‌ها و بهبودها دارید، پایتون ۳ را انتخاب کنید. اما اگر با پروژه‌هایی سازگار با پایتون ۲ سر و کار دارید، نیاز به توسعه یا حمایت از پروژه‌های قدیمی دارید، ممکن است مناسب باشد که از پایتون ۲ استفاده کنید. در نهایت، تصمیم شما با توجه به نیازهای خاص، اندازه و اهمیت پروژه، و برنامه زمانی شما بستگی دارد.

نتیجه‌گیری

در مقایسه انواع نسخه های پایتون، هر نسخه دارای نقاط قوت و ضعف خود است. در پایتون ۳، تغییرات اساسی ایجاد شده که از جمله حاشیه‌نویسی نوع، استفاده از Unicode برای رشته‌ها، و تغییرات در مدیریت استثناء و دستور چاپ هستند. این تغییرات به نظر ممکن است در ابتدا برخی از توسعه‌دهندگان را به چالش بکشاند، اما در نهایت منجر به ایجاد کد منطقی‌تر و خواناتر می‌شود.

با درک نقاط قوت و ضعف هر نسخه و توجه به نیازهای خاص پروژه، توسعه‌دهندگان قادر به انتخاب نسخه‌ای از پایتون هستند که بهترین تطابق را با الزامات پروژه خود دارد.

سوالات متداول شما در مورد مقایسه انواع نسخه های پایتون

1. چه تفاوت‌هایی در ذخیره‌سازی رشته‌ها بین پایتون ۲ و ۳ وجود دارد؟

در پایتون ۳ از Unicode برای ذخیره‌سازی همه رشته‌ها استفاده می‌شود، در حالی که پایتون ۲ از ASCII استفاده می‌کند. این تغییر می‌تواند در پردازش متون چندزبانه با کاراکترهای خاص کمک کند.

2. چرا حاشیه‌نویسی در پایتون ۳ مهم است و چگونه به کد خواناتر و بهتر کمک می‌کند؟

حاشیه‌نویسی در پایتون ۳ به تعیین نوع متغیرها کمک می‌کند و از خوانایی و درک بهتر کد برخوردار است.

3. چه تغییراتی در مدیریت استثناء بین پایتون ۲ و ۳ وجود دارد؟

در پایتون ۳ استثناء‌ها با تطابق مقدار گرفته می‌شوند، که در نهایت منجر به مدیریت آسان‌تر و خوانایی بیشتر کد می‌شود.

4. چرا دستور چاپ در پایتون ۳ به پرانتز نیاز دارد؟

تغییر در دستور چاپ به پرانتز در پایتون ۳ ابهام‌ها را کاهش داده و باعث افزایش شفافیت کد می‌شود.

5. آیا سینتکس زبان در پایتون ۳ باعث بهبود کلی کد می‌شود؟

بله، سینتکس زبان در پایتون ۳ به طور کلی بهبود یافته است و ویژگی‌های جدیدی را ارائه می‌دهد که می‌تواند کد را شفاف‌تر و خواناتر کند.

6. ایجاد پروژه‌های آتی چه تأثیری بر روی انتخاب نسخه پایتون دارد؟

ایجاد پروژه‌های جدید در پایتون ۳ توصیه می‌شود؛ زیرا نسخه ۲ در آینده از مدار خارج خواهد شد و توسعه‌های جدید در پایتون ۳ انجام خواهد شد.